Mleko matki w żłobku w świetle przepisów i praktyki – GIS 2017

W związku z napływającymi do nas zapytaniami matek dotyczących możliwości karmienia niemowląt i małych dzieci mlekiem kobiecym w żłobkach (publicznych, prywatnych) i innych placówkach opiekuńczo – wychowawczych (klubach malucha, itd.) zwróciłyśmy się z prośbą do Głównego Inspektora Sanitarnego o podanie oficjalnego stanowiska w tej sprawie, przepisów regulujących postępowanie z mlekiem kobiecym oraz karmienie dzieci przez personel instytucji sprawujących opiekę nad małymi dziećmi do lat 3.

Sprawdziłyśmy też, że w niektórych placówkach podana jest oficjalna informacja o możliwości dostarczania odciągniętego mleka przez matki (np. na stronie internetowej, w statucie, regulaminie), w innych taka informacja nie jest podawana, co więcej – kierownictwo placówek nie wyraża zgody na dostarczanie własnego mleka. 

Otrzymałyśmy odpowiedź z GIS, że zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia 

“W żłobku i klubie dziecięcym, do którego uczęszcza dziecko karmione mlekiem matki, zapewnia się właściwe warunki do jego przechowywania i podawania.”

Z zacytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że jeśli do żłobka uczęszcza dziecko karmione mlekiem matki, to placówka ma obowiązek przyjąć ten pokarm i karmić nim dziecko. Jest to równoznaczne z tym, że pracownicy placówki muszą znać wytyczne dotyczące postępowania z mlekiem kobiecym i przygotowywania go do podania.

Przez właściwe warunki sanitarne Główny Inspektorat Sanitarny rozumie warunki, które nie zagrażają życiu i zdrowiu podopiecznych, w tym:

1. zapewnienie możliwości przechowywania mleka kobiecego w warunkach zapewniających utrzymanie go w odpowiedniej temperaturze (np. w lodówce),
2. odpowiednie przygotowanie i podanie dziecku (zapewnienie optymalnej temperatury poprzez np. podgrzanie),
3. zagwarantowanie systemu oznakowania pojemników z mlekiem matek – należy wprowadzić oznaczenia pojemników z mlekiem matek, które uniemożliwią pomyłkowe jego podanie dziecku nie swojej matki.

Jednakże musimy tu stwierdzić, że GIS opracowując powyższe zalecenia nie konsultował ich prawdopodobnie ze specjalistami ds. laktacji i mleka kobiecego. Wiemy bowiem, że każda ingerencja (chłodzenie, podgrzewanie, itd.) wpływa na utratę wartości mleka kobiecego. Wiele dzieci pije mleko mamy po prostu w temperaturze pokojowej.

Zgodnie z wytycznymi świeże mleko jest przeznaczone do spożycia jeśli jest przechowywane w temperaturze pokojowej, tj. od +18°C do +25°C przez optymalny okres – nie dłużej niż 4 godziny (bezwzględnie w warunkach szpitalnych). Jeżeli przestrzegane są zasady higieny, wówczas dopuszczalne jest przechowywanie świeżo odciągniętego mleka w takich warunkach do 6 – 8 godzin, a niekiedy nawet dłużej.

Inne zdanie

Można spotkać się z opinią, że zgodnie z zapisem ust. 1 § 5:

„Do żłobków lub klubów dziecięcych utworzonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.” (14.07.2014 r.)

Niektórzy dyrektorzy żłobków, czy osoby opiniotwórcze powołują się na ten przepis. Stoją na stanowisku, że nie wyrażają zgody na zostawianie dziecku mleka z powodu braku warunków lokalowych w żłobku oddanym do użytku przed wskazaną datą.

Zauważamy, że przepis ten nie ma tu zastosowania. W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych dotyczących żłobków i klubów dziecięcych (Dz.U. 2011 nr 69 poz. 367) był już zapis w § 4 o mleku matki, który brzmiał:

„W żłobku i klubie dziecięcym, do którego uczęszcza dziecko karmione mlekiem matki, zapewnia się warunki do jego przechowywania i podawania.”

Więcej na temat karmienia mlekiem mamy w żłobku przeczytacie tu, a nasze interwencje znajdziecie tu.

Organizacje pozarządowe pełnią istotny element społeczeństwa obywatelskiego, podejmują działania na rzecz określonych grup społecznych, troszczą się o ich dobro oraz mają również wpływ na rzecznictwo. Z tego powodu naszym obowiązkiem jest interweniować w sprawach, które dotyczą naszego społeczeństwa. Ważne jest jednak, aby obywatelki i obywatele również podejmowali interwencje w sprawach, które dotykają osobiście dzieci lub ich samych.