Spotkanie w Biurze RPO na rzecz zmian w opiece laktacyjnej – 2024

Fundacja Mlekiem Mamy wzięła udział w spotkaniu „Koalicji na rzecz zmian w opiece laktacyjnej w Polsce” w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Przedmiotem spotkania było przedstawienie i omówienie wyników Raportu z monitoringu opieki laktacyjnej w Polsce za lata 2018-2022, opracowanego przez Stowarzyszenie Małyssak w ramach projektu ,,Karmienie mlekiem mamy prawem mamy i dziecka”.
Spotkanie w Biurze RPO
Spotkanie przedstawicielek organizacji pozarządowych działających w ramach Koalicji na rzecz zmian w opiece laktacyjnej w Polsce odbyło się z inicjatywy Stowarzyszenia Małyssak 17 kwietnia 20024 roku, w formie stacjonarnej i zdalnej. W spotkaniu wzięły udział:
- Piotr Mierzejewski – Dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO,
- Ewa Talma-Pogrzebska, ZPAiG BRPO,
- Cezary Pachnik, ZPAiG BRPO,
- Adela Gąsiorowska – Pełnomocniczka Rzecznika Praw Obywatelskich ds. Współpracy z Partnerami Społecznymi,
- Katarzyna Kołodziejczyk, Prezeska Stowarzyszenia Małyssak,
- Dorota Mrozowicz-Grodzka, Wiceprezeska Stowarzyszenia Małyssak,
- dr n. biol. Katarzyna Łubiech, członkini Stowarzyszenia Małyssak,
- Marlena Świrk, Prezeska Fundacji „Mlekiem Mamy”,
- Izabela Czarnecka – Przytuła, Wiceprezeska Fundacji Mama na Huśtawce,
- Anna Koronkiewicz – Wiórek, Prawo i Laktacja, Stowarzyszenie Ochrony, Promocji i Wsparcia karmienia Piersią – zdalnie.
Dyskusja
Na początku spotkania Katarzyna Kołodziejczyk zaprezentowała wyniki Raportu z monitoringu opieki laktacyjnej w Polsce za lata 2018-2022. Następnie podczas dyskusji zabrały głos przedstawicielki organizacji (również uczestnicząca online).
Główne problemy, na które zwrócono uwagę to:
- W Polsce łamane są prawa kobiet i dzieci w zakresie opieki laktacyjnej.
- W szpitalach nagminnie łamane jest prawo dziecka do najlepszej żywności (mleka mamy).
- Noworodki są często dokarmiane preparatami do żywienia niemowląt bez zgody matki.
- Występują konflikty między zawodami, które powinny ze sobą współpracować (położne, pielęgniarki). Ponadto skonfliktowane są położne z doradczyniami i konsultantkami laktacyjnymi. Brak zgody wśród pracowników medycznych wpływa negatywnie na jakość opieki laktacyjnej udzielanej matkom.
- W Polsce nie istnieje rzetelny monitoring karmienia piersią/odciągniętym mlekiem prowadzony według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
- Brak statystyk dotyczących sposobu żywienia niemowląt. Ostatnie badania finansowane przez polski rząd zakończono w 1997 roku. Program promocji karmienia piersią, badania prowadziła prof. Krystyna Mikiel – Kostyra.
- Brak refundowanych poradni laktacyjnych, co prowadzi do wykluczenia laktacyjnego.
- Personel medyczny nie posiada wiedzy na temat przedłużonego karmienia piersią (DKP). Ma to wpływ na zaniechanie diagnostyki, leczenia kobiet będących w okresie laktacji.
- Nieudane karmienie piersią zwiększa ryzyko depresji porodowej.
- Nie są przestrzegane prawa kobiet karmiących.
- Inicjatywa Szpital Przyjazny Dziecku nie jest opłacalna dla szpitali, szpitale nie podchodzą do reoceny i wskaźniki karmienia piersią gwałtownie spadają,
- Potrzeba rzetelnej edukacji personelu medycznego na temat laktacji.
- Rząd polski powinien wdrożyć Międzynarodowy Kodeks Marketingu Produktów Zastępujących Mleko Kobiece. Reklamy preparatów/żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci, które zasypują młodych rodziców mają wpływ na podejmowane przez nich decyzje co do sposobu żywienia dzieci. Matki/rodzice powinni podejmować decyzje świadomie, w oparciu o rzetelną wiedzę.
- Planowany w szkołach nowy przedmiot edukacja o zdrowiu (zagadnienie zdrowe odżywianie) powinien zawierać informacje o optymalnym wczesnym żywieniu (karmienie piersią/mlekiem mamy) i ryzykach karmienia sztucznego.
Wnioski
Wszystkie historie laktacyjne pozostają w kobietach na całe życie, podobnie jak historie porodowe. Również z tego powodu personel medyczny powinien otoczyć kobiety profesjonalną opieką laktacyjną.
Opieka laktacyjna kobiet wymaga zmian w obszarach:
- edukacji przedporodowej,
- opieki w ciąży,
- opieki okołoporodowej w szpitalu,
- opieki w ramach POZ, w tym położnej środowiskowo-rodzinnej,
- poradnictwa laktacyjnego,
- opieki medycznej nad kobietą w okresie laktacji,
- wsparcia niemedycznego,
- ochrony matek i dzieci przed wpływami komercyjnymi,
- edukacji pracowników ochrony zdrowia i społeczeństwa o karmieniu piersią.
Działania
- Naruszenia dotyczące reklam preparatów do żywienia niemowląt powinny być zgłaszane do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKIK).
- Rzecznik Praw Obywatelskich wyśle zapytanie do Ministerstwa Zdrowia ws. petycji Stowarzyszenia Małyssak i realizacji postulatów.
- BRPO podejmie kroki w kierunku nagłośnienia petycji i jej realizacji (media).
- Odbędzie się kolejne spotkanie w BRPO w celu ustalenia dalszych działań.
Na zakończenie wykonano wspólną fotografię uczestników spotkania.
4 kwietnia br. odbyło się spotkanie z Zastępcą Dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia. Podczas spotkania online Katarzyna Kołodziejczyk również zaprezentowała wyniki Raportu z monitoringu opieki laktacyjnej w Polsce za lata 2018-2022. [KLIK]
Organizacje pozarządowe pełnią istotny element społeczeństwa obywatelskiego, podejmują działania na rzecz określonych grup społecznych, troszczą się o ich dobro oraz mają również wpływ na rzecznictwo. Z tego powodu naszym obowiązkiem jest interweniować w sprawach, które dotyczą naszego społeczeństwa. Ważne jest jednak, aby obywatelki i obywatele również podejmowali interwencje w sprawach, które dotykają osobiście dzieci lub ich samych.