Czy ustawa „Za życiem” wspiera laktację? – zapytanie do Ministerstwa Zdrowia – 2021
Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, zgodnie z art. 1. określa uprawnienia kobiet w ciąży i rodzin do wsparcia w zakresie dostępu do m.in. świadczeń opieki zdrowotnej.
Jednym z uprawnień na rzecz kobiety w ciąży oraz dziecka jest poradnictwo laktacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem matek dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500 g.
Kontrola NIK – wnioski
Ustawa „Za Życiem” została przyjęta już w listopadzie 2016 r., a w grudniu, na jej podstawie, bez konsultacji społecznych, rząd przyjął program „Za życiem”. Jego najważniejszymi beneficjentami miały być kobiety w ciąży powikłanej i rodziny z noworodkami, u których w okresie prenatalnym lub podczas porodu zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą ich życiu. Kontrola NIK pokazała jednak, że w badanym okresie – od stycznia 2017 r. do czerwca 2020 r. – z najistotniejszych form pomocy przeznaczonych dla tej szczególnej grupy, można było korzystać w niewielkim zakresie. (…)
W zakresie tzw. zaopatrzenia zdrowotnego w pełni udało się zrealizować tylko jeden cel programu „Za życiem”. Już w 2018 r. utworzono 13 banków mleka kobiecego, z których w 2020 r. skorzystało ponad 4 tysiące dzieci, podczas gdy trzy lata wcześniej zaledwie 46.
Raport NIK [KLIK]
Czy porady laktacyjne są dostępne?
Zgodnie z ustawą kobietom przysługuje bezpłatne poradnictwo laktacyjne. Jak się jednak okazuje, otrzymują one odpowiedź, że porady laktacyjne nie są finansowane z NFZ.
W związku z powyższym skierowałyśmy w tej sprawie pismo do Departamentu Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia. [KLIK]
Ministerstwo Zdrowia odpowiada
Przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej (Dz. U., poz. 1756) w sposób szczegółowy określają zadania osób sprawujących opiekę nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu i opiekę nad noworodkiem, w tym również zadania położnej zapewniające wsparcie w zakresie karmienia piersią i poradnictwa laktacyjnego. Przepisy standardu nie ograniczają liczby wizyt patronażowych realizowanych przez położną, precyzując wyłącznie czas odbycia pierwszej wizyty i ich minimalną liczbę. W części XIV. (Połóg) ww. standardu, która dotyczy zapewnienia profesjonalnej opieki przez położną w miejscu zamieszkania albo pobytu matki i jej dziecka, standard wskazuje, aby położna wykonała nie mniej niż cztery wizyty patronażowe (pierwsza wizyta powinna odbyć się nie później niż w ciągu 48 godzin od otrzymania przez położną zgłoszenia urodzenia dziecka), m.in. w celu prowadzenia edukacji zdrowotnej i udzielania porad w zakresie: pielęgnacji noworodka, karmienia piersią, szczepień ochronnych, badań profilaktycznych, opieki medycznej, socjalnej oraz w zakresie laktacji, kontroli płodności, samoopieki. Maksymalną liczbę wizyt patronażowych w opiece nad dzieckiem do ukończenia 8. tygodnia życia oraz kobietą w okresie połogu, z uwzględnieniem edukacji laktacyjnej – w liczbie od 4 do 6 w okresie dwóch miesięcy kalendarzowych wskazuje zarządzenie Prezesa NFZ w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. (…)
W ramach realizacji Programu polityki zdrowotnej służącemu wykonaniu programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” na lata 2017-2021, zapewniono zwiększenie dostępności do odżywiania mlekiem kobiecym noworodków i niemowląt. W ramach programu dofinansowano powstanie lub doposażenie 16 banków mleka kobiecego w Polsce. (…)
Informacji w zakresie podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie opieki okołoporodowej zarówno na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej, jak również leczenia szpitalnego udzielają Oddziały Wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia właściwe dla miejsca zamieszkania Zainteresowanych.
Całą odpowiedź na nasze pismo przeczytasz tu. [KLIK]
Podstawa prawna i informacje:
Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”
Standard organizacyjny opieki okołoporodowej
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie zakresu zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej i położnej podstawowej opieki zdrowotnej [KLIK]
Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej [KLIK]
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 października 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego [KLIK]
Organizacje pozarządowe pełnią istotny element społeczeństwa obywatelskiego, podejmują działania na rzecz określonych grup społecznych, troszczą się o ich dobro oraz mają również wpływ na rzecznictwo. Z tego powodu naszym obowiązkiem jest interweniować w sprawach, które dotyczą naszego społeczeństwa. Ważne jest jednak, aby obywatelki i obywatele również podejmowali interwencje w sprawach, które dotykają osobiście dzieci lub ich samych.
